101001018 謝昀芸 & 101001021 洪于珺
神經系統的簡介 神經是控制身體作用的器官,分作: Tiong-chhu-khì-koan (中樞器官, central nervous organ) Thôan-tō-khì (傳道器, conducting nerves) Chiong-khì (終器, end organs)
中樞器官 Tiong-chhu-khì-koan chiū-sī náu-chhé (腦髓,brain), kap chek-chhé (脊髓,spinal cord), chòe sîn-keng tiong-ng ê chèng-hú; sî-siông teh siū seng-khu tak so-chāi chin chōe ê chhì-kek (刺激,stimulus), koh-chài kàng bēng-lēng kàu kun-bah, hȱ i ōe thàn i ê ì-sù.
傳導器 由神經纖維生成 功能: 1. 傳送刺激到中樞 2. 傳送命令到尾端 Thôan-tō-khì sī sîn-keng-chhiam-î lâi chiâⁿ-ê, (ū-sî kiò-chòe náu-kun, náu-sòaⁿ, nerve). Tī chiah-ê ê tiong-kan ū-ê thôan chhì-kek kàu tiong-chhu-khì, ū-ê sàng bēng-lēng kàu bé-liu, chhin-chhiūⁿ tiān-sìn-sòaⁿ ê khóan.
終器 感受局部刺激 Chiong-khì sī chhin-chhiūⁿ tak so-chāi siat ê tē-hng thiaⁿ, lâi kám-siū kiok-po ê chhì-kek. Chiah-ê chhì-kek sī chhin-chhiūⁿ peh-sìⁿ jiáu-lōan á-sī hoaⁿ-hí, á-sī ūi-tioh sím-mih tāi-chì beh jip pín; i ê chhì-kek, seng kàu thiaⁿ, chiū-sī chiong-khì; chiah keng-kè thôan-tō-khì, chiah sàng kàu tiong-chhu-khì. Chiong-khì sī teh chòe chit hō ê lȱ-ēng, chhin-chhiūⁿ ngo-koan-khì hit khóan-ê.
腦髓的解剖 Nau-chhe e kai-phoa
腦髓 Náu-chhé hun chòe sì pȱ-ūi: Tōa-náu (Celebrum) 大腦 Tiong-náu (Pons Varolii) 中腦 Sió-náu (Cerebellum) 小腦 Iân-chhé (Medulla Oblongata) 延腦
大腦 Tōa-náu tī thâu-khak-khang ê hit téng-bīn, chiàm chòe tōa pȱ-hun ê mih, si chó-iū ê tōa-náu-pòaⁿ-kiû lâi chiâⁿ-ê 大腦在腦腔頂部並且佔據了大部分的空間,大腦由左右半球組成
大腦 Chit ê chó-iū pòaⁿ-kiû ê tiong-ng, ū chit tiâu tit-tit ê lih-phāng 左右大腦半球間有一間隙 chóng-sī hit ê phāng m-sī keh-tng, sī ū chōe-chōe sîn-keng-chȯ-chit saⁿ liân-teh 左右半球並非截斷而是神經組織連結 Náu-chhé ū sîn-keng-sòe-pau, sîn-keng-chhiam-î kap sîn-keng-chhiam-î tiong-kan ê kiat-liân ê chȯ-chit 腦髓由神經細胞,神經纖維和神經纖維中結連的組織組成 大腦
Náu-chhé tùi gōa-bīn lâi khòaⁿ, ū chōe-chōe hôe-hûn khut-khut khiok-khiok 腦髓外觀具極多紋路 tē it chhim-ê chha-put-to chit chhùn chhim kok lâng ê náu-chhé ê hûn iah bô sio-tâng. 最深約為一寸,每個人的紋路也不盡相同 Eⁿ-á ê hûn khah bô chhim iah bô sím-mih bêng; kàu tiong-liân chiū khah-bêng. 寶寶的紋路較不明顯,到中年才越明顯 大腦
中腦 Tiong-náu tī téng-bīn kap tōa-náu kiat-liân; tī āu-bīn kap sió-náu kiat-liân; ē-tóe kap iân-chhé kiat-liân; so-í ū-sî miâ kiò-chòe náu-kiô 位於大腦下、小腦前、延腦上,故又名橋腦
中腦 Náu ê gōa-bīn sī hé-hu-sek ê chȯ-chit, lāi-bīn sī peh ê chȯ-chit. 腦灰質外白質內 Tī náu-lāi ū gȱ ê khang, miâ kiò náu-sek. Tī náu-sek-lāi ū náu-chek-chhé-ek 腦中有五個腦室。腦室裡充滿腦脊髓液 中腦
小腦 Sio-náu sī tī tōa-náu ê āu-bīn ê ē-pȱ, chó-iū ê sió-náu-pòaⁿ-kiû lâi chiâⁿ-ê. 小腦由左右半部組成,位於大腦的後下方
Sio-náu ê téng-bīn-pȱ, kiat-liân tī téng-bīn ê chȯ-chit, beh khì tōa-náu ê so-chāi. Sió-náu ê tiong-ng-pȱ, kiat-liân tī tiong-náu; ē-bīn-pȱ, kiat-liân tī iân-chhé. Chit ê kiat-liân ê chȯ-chit, kiò chòe sió-náu-kha 與大腦、中腦、延腦分別連結,連結位置稱為小腦腳 小腦
延腦 Iân-chhé sī chek-chhé kap tiong-náu chiap-liân ê so-chāi, sī chha-put-to chit chhùn tng. 延腦為中腦及脊髓連接的地方,約一寸長 Sîn-keng-chhiam-î tùi náu-chhé thàu tùi ē-bīn, kàu iân-chhé 神經纖維自腦髓向下延伸至延腦
Tī iân-chhé ê sî, chiah ê sîn-keng sio phah, hun tùi ē-bīn lh-lâi; tī tò-pêng-ê kiâⁿ tùi iū-pêng khì, tī iū-pêng-ê kiâⁿ tùi tò-pêng khì. 在延腦部分,神經分為兩邊,左接右半身體、右接左半身體 So-í nā tò-pêng ê náu siū-siong, chiū chiàⁿ-pêng ê seng-khu pòan-sin-put-sūi(半身不遂) 延腦
腦出血 Náu-chhut-huih
原因 Lâng ná-lāu Lâng nā khah pûi, ām-kún té Sīn-chōng pīⁿ Ta-pȯ-lâng khah-chōe Tōng-meh pīⁿ 原因
症狀 Ū-sî chiah-pá, ū-sî chhut tōa lat Hȱ-khip bān koh tōa siaⁿ. Tông-khóng-sàn-tāi chôan-sin-bâ-pì, á-sī pòan-sin-bâ-pì, á-sī kiok-pȱ bâ-pì.
治療 Tāi-, siáu-piān tioh chù-ì. eng-kai tioh khùn chhiū-leng-jiok-á Sóe bak-chiu ēng liû-tōng-sèng ê sit-but
睏眠kap神經衰弱 Khùn-bîn
Khùn, sī sîn-keng tiāⁿ-tioh ê sî-kî Chit-ê sī tī náu-lāi ê huih-kńg ū sok-óa, hȱ náu-lāi ê huih khah chió, hȱ náu chiām-sī pîn-huih Teh chòe kang á-sī thok-chheh, bô lȱ-ēng ê mih chhin-chhiūⁿ thòaⁿ-sng, ū chek-chū tī i ê seng-khu-lā
原因 Sian-thian-sèng ûi-thôan. Pē-bú ê náu lat nā put-chiok pông-sū-kè-to, kè lô, chiah chiú, hôan-lô kè-thâu Hȱ-thian-sèng. Lâng nā chip-chiáng ēng náu lat chin chōe ê chit-giap
症狀 Khùn bōe loh bîn, ài bāng, chòe tāi-chì khòai ià tú-tioh tāi-chì chin kiaⁿ, sim-koaⁿ phok-phok-chhéng ū-sî bak-chiu bū, kha chhiú sng-nńg, bô lat.
治療 Chiām-sî thêng-chí i ê chit-giap lâi hioh-khùn Chioh chu-ióng ê sit-but, kap kiông-chòng-che